Viskozite sıvıların akmaya karşı gösterdiği direnç olarak tanımlanır. Akışkanlık özelliğinin tam tersidir diyebiliriz. Örneğin bir şerbetin veya pekmezin viskozitesi yüksektir. Suyun viskozitesi ise düşüktür. Çünkü su pekmeze göre daha akışkandır. Viskozite ilk bakışta önemli bir nitelik olarak görülmeyebilir. Fakat viskozite özellikle akışkanlar ile uğraşılan bir çok alanda büyük önem taşımaktadır. Hidrolik akışkanlar, soğutucu akışkanlar ve sürtünmeyi engelleyen motor yağları bunlardan bazılarıdır.
Bir bardak suyu bir kaba boşalttığımızı düşünelim. Suyu dökmeye başladığımızda herhangi bir uzama olmadan direk dökülecektir. Bir miktar balı dökmeye çalıştığımızda ise bal hemen hareket etmeyecek, belirli bir süre sonra yavaş yavaş dökülecektir. Bu durumun sebebi balın viskozitesinin yüksek olmasıdır. Suyun viskozitesinin ise düşük olmasıdır. Bunun gibi pek çok örnek verilebilmektedir.
Bir bardak suyu bir kaba boşalttığımızı düşünelim. Suyu dökmeye başladığımızda herhangi bir uzama olmadan direk dökülecektir. Bir miktar balı dökmeye çalıştığımızda ise bal hemen hareket etmeyecek, belirli bir süre sonra yavaş yavaş dökülecektir. Bu durumun sebebi balın viskozitesinin yüksek olmasıdır. Suyun viskozitesinin ise düşük olmasıdır. Bunun gibi pek çok örnek verilebilmektedir.
Viskozitenin Önemi
Hidrolik sistemlerde hidrolik akışkanın viskozitesi basınç iletimine uygun olmalıdır. Bu yüzden optimum viskozite değeri seçilmelidir. Hidrolik akışkanın viskozitesi ne çok düşük ne de çok yüksek olmalıdır. Eğer viskozite düşük olursa hidrolik sistemde kaçakların meydana gelme riski artar. Eğer viskozite yüksek olursa çok yoğun bir akışkan olacağından dolayı güç iletiminde aksamalara ve yeterli tepki süresinin alınamamasına neden olur.
Vidalı kompresör, vites kutusu ve motor silindirleri gibi birbiri ile sürtünme durumunda olan sistemlerde de viskozite önemli bir etkendir. Bu sistemlerde kullanılan akışkanın viskozitesi düşük olmamalıdır. Çünkü sürtünme halinde olan parçalar arasında yağ filmi teşekkül etmesi gerekir. Yağ filmi sürtünme durumundaki parçalar arsasında tabaka oluşturur ve sürtünmelerini engeller veya çok aza indirir.
Viskozitenin birimi Pa.s 'dir (Pascal.saniye). Viskozite sıcaklık ve basınçla değişir. Akışkanın sıcaklığı arttıkça akışkanın viskozitesi azalmaktadır. Eğer akışkanın basıncı artarsa akışkanın viskozitesi artmaktadır. Bu yüzden tasarlanan sistemlerde sıcaklık ve basınç özelliklerine bakılması gerekmektedir. Çünkü yüksek sıcaklıklara çıkan dişli kutuları veya hidrolik sistemlerde sıkışmayla meydana gelen ısı artışları viskoziteyi etkilemekte ve dikkate alınmayan sıcaklık ve basınç durumları tasarım hatalarına yol açabilmektedir.
Reynolds sayısı ve akışkan türlerini belirlerken de viskoziteden yararlanılır. Viskozitenin artması Reynolds sayısını azaltır. Viskozitenin azalması ise Reynolds sayısını arttırır. Reynolds sayısı da akışkanın türünü belirlemek için kullanılır. Daha fala bilgi için ilgili yazımıza bakabilirsiniz.
