Gazların Genleşmesi ve Örnekleri

Gazlar

Doğada maddenin üç temele hali vardır. Katı,sıvı ve gaz. Gazlar maddenin en düzensiz ve yüksek enerjili halidir. Gaz molekülleri arasındaki çekim kuvveti çok küçüktür. Bulunduğu kabın hacmini kaplarlar yani doldururlar diyebiliriz.Periyodik tablonun sağ tarafında yer alırlar. En bilinen gazlar Oksijen (O2) , Karbondioksit (CO2) , Azot (N) ve benzerleridir.

               

Gazlara hayatımızdan bir çok örnek verebiliriz. Nefes alıp verirken ciğerlerimize dolan oksijen ve karbondioksit, futbol oynayan çocukların toplarındaki gazlar, otomobillerin tekerleklerindeki gazlar vs. örnek verilebilir. Gazlar sıkıştırılabilir maddelerdir. Eğer piston silindir kabı yardımıyla gazları sıkıştırırsak gazın sıcaklığı artacaktır. Eğer genleştirirsek bu sefer de sıcaklığı azalacaktır.

                 

Gazların Genleşmesi

Gazlarda diğer maddeler gibi genleşip büzüşebilen moleküllerdir. Diğer maddelerde, özellikle katıda bu genleşmeyi rahatça görebiliriz. Örneğin, kışın telefon veya elektrik tellerinin büzüşmesi ve yazın genleşmesi gibi. Fakat gazların genleştiğini nasıl anlayabiliriz?

Gazlar bulundukları kabı kaplar demiştik. Örneğin dayanıklı bir balonun yeteri miktarda şişirildiğini düşünelim. Siz de balonun sıcak bir ortamda biraz daha şişik durduğunu ve soğuk ortama koyulunca küçüldüğünü görmüşsünüzdür.Aynı şekilde futbol topu için de bu geçerlidir. Daha deneysel bir yaklaşım sunarsak, bir piston kabımızın olduğunu düşünelim, pistonlu kaptaki gazımızı ısıttığımız zaman havanın genleştiğini ve piston mekanizmasının yukarı doğru hareket ettiğini gözlemleriz. Aynı şekilde soğuttuğumuz zaman pistonun aşağı doğru yöneldiğini görebiliriz.

Gazların Genleşmesine Örnekler

1. Kapadokya bölgesinde turistik olarak kullanılan balonlar. Balonun içindeki gaz ısıtılarak genleştirilir ve basıncı düşürüldüğü için de balon uçmaya başlar.

2. Termik santrallerde enerji üretiminde gerçekleştirilen enerji çevrimlerinde

3. Oda sıcaklığında bırakılan gazlı içeceklerin asidinin kaçması.

4. Çeşitli alanlarda kullanılan gazlı termometrelerde.

5. Otomobil lastiklerindeki havanın, sıcak havalarda genleşmesi
6. Radyatörün ısıttığı havanın genleşerek hafiflemesi ve odaya yayılması

     

Sonuç olarak, gazlarda diğer maddeler gibi sıcak havalarda genleşir ve soğuk havalarda büzüşür.Günlük hayatta karşılaştığımız bu örnekleri açıklamaya çalıştık.Siz de yazımızın gelişmesine katkıda bulunabilir.Yorum yapabilirsiniz.